Home  »  STK  »  Çankırı TÜRKAV’da Talip Keleş Hoca Kafkas İslam Ordusunu Anlattı  »  History: 12.02.2025 16:52 CRM: 1153

Çankırı TÜRKAV’da Talip Keleş Hoca Kafkas İslam Ordusunu Anlattı

zoho crm, Cybersecurity, equinix,crm,dataroom, newrelic, Celigo, evaporation, brokerage cloud vps free, management, system, zendesk,

Türkiye Kamu Çalışanları Vakfı (TÜRKAV) Çankırı İl Başkanlığının Salı Sohbetleri kapsamında bu hafta yıllarca Azerbaycan’da Bakü Türk Anadolu Lisesinde görev yapan Eğitimci Talip Keleş sunum yaparak Kafkas İslam Ordusunu anlattı.

Çankırı Evinde gerçekleşen programa, MHP Çankırı Merkez İlçe Başkanı Abdullah Pirinç, MHP yönetim kurulu üyeleri, Türk Eğitim-Sen Çankırı Şube Başkanı Yüksel Yandım, Beyaz Elmas Gökçe Spor Başkanı Avukat Merve Gökçe ve misafirler katıldı.

Program öncesi bir sunuş yapan TÜRKAV Çankırı İl Başkanı İsa Bölükbaşı; “bu hafta ki konuğumuz Azerbaycan’da Bakü Türk Anadolu Lisesinde görev yapan Eğitimci Talip Keleş hocamız inşallah bizlere Talip hocam Kafkas İslam Ordusunu anlatacak katılımlarınızdan dolayı hepinize teşekkür ederim. ”dedi.

Sözü alan Talip Keleş’te Kafkas İslam Ordusunu ile ilgili şunları anlattı. “Efendim Kafkas İslam Ordusunun niye teşekkül ettiğini bilmemiz gerekiyor. Evvelini de bilmemiz gerekiyor. Aslında 1912 de başlayan bir süreç var, Balkan Harbiyle beraber bir seferberlik arkasından, Cihan Harbi patlıyor rakamlara göre iki buçuk milyon asker silâhaltına alınıyor. Çok müthiş bir rakam bu kadar askerin toplanması kimin başarısı olduğunu herkes biliyor ama söyleyemiyor. İttihatçıların başarası iki buçuk milyon asker silâhaltına alınıyor. Bunun iaşesi, ibatesi, silahı, mühimmatı bunları teraküm etmek öyle kolay bir şey değil ve bu ordu iki sene önce balkanlarda bozgun yedi büyük kayıplar verdi. Üç sene içerisinden bu dağınık ordudan dünyaya meydan okuyan bir ordu çıkartıldı. Sarıkamış hareketindeki doksan bin şehit söylemleri gerçeği yansıtmıyor, üç tane kolordu vardı her biri yirmi beş bin askerden oluşuyordu harekete katılan toplam asker sayısı zaten yetmiş beş bindi doksan bini nerden çıkartıyorlar anlamıyorum. Bunların hesabına göre Enver Paşa dâhil kimsenin sağ dönmemesi gerekiyor. Yapılan araştırmalarda da yirmi beş bin zayiatımız var. Bunun içinde tifodan, tifüsten, koleradan ve diğer hastalıklardan ölenler, hastanede şehit düşenler, esirler, kayıplar ve soğuktan ölenler dâhil toplan yirmi beş bin kişidir. Rus askerlerinin oranın o günkü hava şartlarına göre uygun giyinmelerine rağmen bizim iki katı zayiat vermiştir.

Sarıkamış harekâtının sebebi 93 harbinde Rusların sınırlarımızdan çok içeriye doğru girmelerinden dolayı bizimki sadece savunma savaşıdır, yani tamamen nefsi müdahaledir, bizim o bölgedeki vatandaşlarımıza karşı zalimce katliamlar yaparak bizim sınırlarımıza tecavüz ettiler.

Ermeniler başlıyorlar doğuda kıyım yapmaya vatandaşlarımızı öldürüp, tecavüz etmeye. Gardaş Gömeği diye bir dergi var TİKA tarafından basılan dergi de bir resim var. Resimde yerde yatan yaralı bir ceylan var, üç tanede ceylan onun etrafından fır dönüyor. O yatan biziz o ceylanlarda Azerbaycan Türkleri zerre riya yok ya. O zaman ne yapılıyor biliyor musunuz bizim gençlerimiz şehit ediliyor, kadınlarımıza tecavüz ediliyor, her türlü insanlık dışı muamele yapılıyor, Azerbaycan’dan faytonlara biniyorlar bizim Van, Kars, Bitlis, Bingöl o coğrafyadaki şehirleri köyleri tek tek geziyorlar ve yetim çocukların hepsini topluyorlar, çoğunu da Kızılhaç’ın, misyonerlerin ellerinden alıyorlar. Bizim Azerbaycan aha bu Ahun zadeler, Mehmet Emin Resul zadeler bunlar yapıyor bu organizasyonu. Neyse bu çocukların hepsini topluyorlar kaç yüz çocuk bunları Gence’de Yetimler Yurdu kuruyorlar ve 1915 den 1918 kadar 3 sene o çocukları orada büyütüyorlar besliyorlar. Onlar bize bu güzelliği yapıyorlar sonra Ruslar, İngilizler, Ermeniler bir soykırıma başlıyorlar sadece Bakü de değil Azerbaycan’ın her tarafında. İngiliz Ateşe Militerinin bir yazını okudum öyle diyor: Bakü’de Türk olarak sadece ölüler var. Yaşayan Türk kalmadı. O kadar büyük katliam yapıyorlar ki ben o toplu mezarları bizzat gittim gördüm. Kibrit çöpü gibi üst üste yığılmış kemikleri gördüm, toplu mezarlar gözlerimle gördüm, şimdi orayı müze yaptılar iki kere öğrencileri götürdüm görsünler o kemikleri diye. 50 kişilik bir otobüs tutarak götürdüm oraya.

 Tabi o soykırım olunca Mehmet Emin Resul zade, Topçu Başollar, Azerbaycan’ın kurucu ağababaları daha savaştan yeni çıkmışız İstanbul’a geliyorlar, mütarekeye 9 ay var. İstanbul’a gelip Enver Paşa’ya durumu anlatıyorlar.  Hiç ikilemiyor ama berbat bir durum savaştan yeni çıkmışız, her şeyimiz takip ediliyor, bütün telgraflar çift nüsha yazılıyor. Birisi telgraftan söyleniyor karşı tarafın arzu ettiği şekilde yazılarak, diğer nüshası da el altından asıl yapılmak istenen konular yazılarak bir şekilde gönderiliyor. El altından gönderilenlere göre işlemler yapılıyor. Yenik düşmüşsün henüz mütareke imzalanmamış postaneye el koymuşlar. Ondan sonra Enver Paşa mutlaka muhavere edilecek diyor.   Özellikle Nuri Paşa kahraman ki gerçekten kahraman 27 yaşında daha Musul’da gönüllülük üzerine kuruluyor ordu.

15 Eylül 1918’de Bakü’ye giriyoruz. Bakü’ye girildiğinde görülüyor ki taş üstünde taş, omuz üstünde baş kalmamış, öyle berbat bir durum. Bakü’ye İstiklal Caddesinden giriyorlar. Oradaki İstiklal Caddesi tarihi dokuyu içinize işleyecek kadar güzel düzenlenmiş harika bir cadde. Kitabeler, binaların özellikleri ve bizim atlarımızın ayaklarının altına halılar seriyorlar, Nuri Paşa ben bunlara bastırmam kaldırın diyor. Hala Nuri Paşanın karargâhı korunuyor orda. Enver Paşaya, Nuri Paşaya ne şiirler yazılmış oturup ağlamamak mümkün değil. Azerbaycan ve Dağıstan da o kadar çok şehidimiz var ki bizim şehitlerimize sahip çıkıyorlar sağ olsunlar.

Kafkas İslam Ordusuna dâhil olan eratı bizim Genel Kurmay Başkanlığı tek tek tespit etmiş ve Nesiman Yakuplu diye bir ağabeyimiz var bizim İlimler Akademisinde Profesör onun kitabında da yayınlandı bu. Ben şehitleri tek tek saydım Osmanlı hinterlanttı içerisindeki en çok şehit emin olun Çankırı’dan, şehit olmayıp iştirak edenler o liste de yok. 1130 şehidin 45 tanesi Çankırılı en çok şehide biz sahibiz. Koca koca vilayetler değil küçücük mutasarrıflığın içinden çıkan koç yiğitler.

Çok güzel bir 5 yıl dolu dolu bir 5 yıl yaşadım. Karabağ’ın Azad olmasını da birebir yaşadım.  Dilekçe verdim savaşa beni de alın cephenin en önünde olayım diye ama yaşlısın demediler de kibarca olamayacağını milli meclisten bana dönerek izah ettiler.

Bütün şehirlerin her alınışında biz sokakta idik, genelde bu haberler gelirdi ama. Bazen Bakü’ye de füzeler atıldı ama hava savunma sistemleri ile bertaraf edildi. Savaşı canlı naklen Bakü meydanlarındaki dev ekranlardan izledik. 44 gün süren heyecanı yaşadık. Aliyev bu savaşı gerçekten çok güzel idare etti. Ülkede herkes tek pare oldu hiç kimse muhalefet etmek aykırı konuşmak yoktu. Savaş sonuna kadar bütün Azerbaycan tek vücut oldu.

Oradaki insan manzarası çok rafine insanlar gördüm, bizi çok seven insanlar gördüm. Yolda giderken ay gardaş sen Türksen, senin Türk olduğunu kılığından, kıyafetinden, yürüyüşünden bilir. Taksiye binersiniz ücret vereceksin Türk olduğun için senden ücret almaz yalvarırsın yine olmaz gardaş der almaz ücreti. Bunlarla çok karşılaştım. Bizi çok seviyorlar dedi.

Soru cevap şeklinde geç saatlere kadar süren gecenin sonunda TÜRKAV Çankırı İl Başkanı günün anısına Talip Keleş hocaya teşekkür belgesi takdim ederek programı sona erdirdi.